Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής
Η όμορφη Βενετία είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για την πολύ ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της αλλά και για την γεωγραφική της θέση. Η πόλη της ‘λαγκούνα’ βρίσκεται μέσα σε μια λιμνοθάλασσα η οποία απειλείται συχνά από τις διακυμάνσεις της παλίρροιας, οι οποίες πάνε από υπερβολικά υψηλή (acqua alta) ως και πολύ χαμηλή στάθμη της θάλασσας (acqua bassa). Αποτέλεσμα έχει είτε η πόλη να πλημμυρίζει είτε τα κανάλια να σταματούν την κυκλοφορία των γόνδολων και λοιπών σκαφών – όπως και έγινε πρόσφατα.
Η συχνή δραστηριότητα της παλίρροιας δημιουργεί και χαμηλές νησίδες στη λιμνοθάλασσα, οι οποίες στα Ιταλικά ονομάζονται baréne (‘μπαρένε’). Οι συγκεκριμένες δομές αποτελούν ένα μοναδικό οικοσύστημα για την τοπική χλωρίδα και πανίδα, και συνήθως δημιουργούνται από την συσσώρευση ιζημάτων όπως άμμο και λάσπη που μεταφέρονται από την αλλαγή της στάθμης της θάλασσας.
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως η παλίρροια δεν μετέφερε μόνο φυσικά και γεωλογικά υλικά. Σύμφωνα με βίντεο της ΜΚΟ Venice Lagoon Plastic Free, η ρύπανση από τα πλαστικά είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Ο αντιπρόεδρος της ΜΚΟ, κ. Γκεράρντο Τόσο, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στον ανταποκριτή της ΕΡΤ στην Ιταλία, Κρίστιαν Μαυρή, σχετικά με το ανησυχητικό αυτό φαινόμενο.
- Advertisement -
Κυκλοφορήσατε στο διαδίκτυο ένα βίντεο που σας απεικονίζει να περπατάτε σε νησίδες στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας. Κάτω από το χλοοτάπητα ακούγεται ένα τρίξιμο: υπάρχει πληθώρα από πλαστικά μπουκάλια. Τι μπορείτε να μας πείτε γι’ αυτό;
Το βίντεο που βλέπετε τραβήχτηκε από εμένα κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης της δικής μας ΜΚΟ (Venice Lagoon Plastic Free, VLPF το ακρώνυμο) με στόχο τον εντοπισμό, την απομάκρυνση και την ανακύκλωση των σκαφών από υαλοβάμβακα που έχουν εγκαταλειφθεί στη λιμνοθάλασσα (“Ghost Boats”). Το βίντεο δείχνει μέρος της Βόρειας λιμνοθάλασσας της Βενετίας, και συγκεκριμένα σε ένα τμήμα της αμμουδιάς μεταξύ Burano και Torcello, όπου συχνά κουρνιάζει μια αποικία φλαμίνγκο καθώς και πολλά άλλα ενδημικά είδη πουλιών. Η μπαρένα εμφανίζεται καθαρή και παρθένα, όπου το τυπικό χορτάρι της λιμνοθάλασσας φυτρώνει πλούσιο. Στην πραγματικότητα, κάνοντας μερικά βήματα, αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως ότι κάτω από το στρώμα του χλοοτάπητα υπάρχει ένα υπόστρωμα από πλαστικά μπουκάλια που εκτείνεται σε εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα.
Ένα σημάδι της έκτασης της ρύπανσης. Είναι γνωστή η προέλευση αυτού του πλαστικού και ενδεχομένως η ηλικία αυτών των συσσωρεύσεων;
Το πλαστικό είναι σίγουρα αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας που συνδέεται με τη γεωγραφία του νησιού της Βενετίας και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Η Βενετία σίγουρα δεν είναι μια εύκολη πόλη στη διαχείριση και έχουν γίνει πολλές προσπάθειες από τη διακυβέρνηση στο θέμα αυτό, αλλά δυστυχώς το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει.
Υπάρχουν πολλά είδη πλαστικών, επίσης σε σχέση με τις σημαντικές τουριστικές ροές που επηρεάζουν το περιβάλλον της Βενετίας κάθε χρόνο, καθώς και τις δραστηριότητες αλιείας και μυδοκαλλιέργειας στην ακτογραμμή μας. Η ΜΚΟ μας πραγματοποιεί περιοδικά ελέγχους τόσο στη λιμνοθάλασσα όσο και στις ακτές μπροστά από αυτήν.
Η χρονολόγηση των μικροπλαστικών που υπάρχουν σε αυτό το τμήμα της αμμουδιάς δεν είναι εύκολη, ωστόσο μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα μπουκάλια που συλλέχθηκαν δεν είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 5-8 ετών.
Ποιά είναι η σημασία των νησίδων στο εύθραυστο οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας;
Οι νησίδες της λιμνοθάλασσας της Βενετίας αποτελούν ουσιαστικό μέρος ενός οικοσυστήματος που παρέχει καταφύγιο και επιτρέπει την αναπαραγωγή πολλών ειδών ψαριών και πτηνών (πολλά από τα οποία προστατεύονται). Και όχι μόνο αυτό, η ιδιαίτερη ελικοειδής διαμόρφωση των καναλιών που συνθέτουν τις νησίδες επιτρέπει μια αργή και συνεχή ανταλλαγή με το θαλασσινό νερό που εισέρχεται και εξέρχεται από τους κόλπους κάθε έξι ώρες.
Πόσο ανησυχητική είναι η παρουσία του πλαστικού;
Τα διασκορπισμένα μακροπλαστικά, με την πάροδο του χρόνου και τη δράση των ατμοσφαιρικών παραγόντων, θρυμματίζονται και μετατρέπονται σε μικρο- και νανοπλαστικά, τα οποία στη συνέχεια τρώγονται από τα ψάρια και τα πτηνά. Ως αποτέλεσμα, πολλά πουλιά πεθαίνουν από την κατάποση αυτών των ρύπων και τα ψάρια (τα οποία στη συνέχεια βρίσκουμε στις τοπικές ιχθυαγορές και επομένως στα πιάτα μας) έχουν υψηλή πυκνότητα πλαστικού στην ύλη τους.
Κατά τη γνώμη σας, θα πρέπει η παρουσία αποβλήτων σε ένα οικοσύστημα όπως η λιμνοθάλασσα να γίνει αποδεκτή ως το νέο φυσιολογικό, ως μέρος του λεγόμενου “ανθρωπόκαινου”;
Η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους δεν χρειάζεται να συμβαδίζει με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος- αντίθετα, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να επιστρέψουμε σε μια πολύ πιο συμβιωτική ζωή με τη φύση. Δεν λέω ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε τις ανέσεις της σύγχρονης ζωής- αντίθετα, η συνεχής τεχνολογική καινοτομία μπορεί να μας βοηθήσει να ζήσουμε στις πόλεις του μέλλοντος με απόλυτο σεβασμό στη φύση. Και ακόμη περισσότερο σε ευαίσθητα οικοσυστήματα όπως η λιμνοθάλασσα της Βενετίας, οι προσπάθειες διακυβέρνησης πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της τοπικής χλωρίδας και πανίδας μέσω σχεδίων περιβαλλοντικής προστασίας, αντί να αποδέχονται παθητικά τις ανεξέλεγκτες ανθρωπογενείς επιπτώσεις.
Πείτε μας εν συντομία για τη ΜΚΟ σας. Υπάρχουν προγραμματισμένες ή σε εξέλιξη πρωτοβουλίες για την παρακολούθηση και την απομάκρυνση αυτών των πλαστικών ή ρύπων;
Η VLPF είναι μια νέα μη κερδοσκοπική οργάνωση που εδρεύει στη Βενετία και λειτουργεί ως πλατφόρμα ένταξης και συντονισμού μεταξύ οργανώσεων και ατόμων σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, με σκοπό α) να υλοποιεί και να προωθεί έργα και δίκτυα με στόχο την καταλυτική ανάπτυξη δεξιοτήτων και πόρων για την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά και την προώθηση διαδικασιών κυκλικής οικονομίας, β) να διεξάγει επιχειρήσεις καθαρισμού μεγάλης κλίμακας στο κέντρο της πόλης, στη λιμνοθάλασσα και στα εδάφη των ακτών, συμπεριλαμβανομένης της ηπειρωτικής χώρας, γ) την προώθηση δημόσιων συζητήσεων και συζητήσεων για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον κίνδυνο της πλαστικής ρύπανσης, ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση ορθών πρακτικών μέσω ατομικών και συλλογικών δράσεων, και δ) την διεξαγωγή ανεξάρτητων πρωτοβουλιών παρακολούθησης της ρύπανσης από πλαστικά και μικροπλαστικά και άλλα χημικά παράγωγα στα ύδατα της Βενετίας, σε συνεργασία με εθνικά και διεθνή εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα.
Μέχρι σήμερα η VLPF έχει κερδίσει 4 ευρωπαϊκά πρότζεκτ (2 Horizon H2020 και Horizon Europe), επιπλέον η VLPF είναι μία από τις λίγες ενώσεις που έχουν πιστοποιηθεί ως πάροχος δεδομένων του EMODNET (The European Marine Observation and Data Network).
www.ertnews.gr
