Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνθρωποι βιώνουν πληθωρισμό σε επίπεδα που δεν έχουν δει εδώ και δεκαετίες, καθώς οι τιμές αυξάνονται για βασικά αγαθά όπως τα τρόφιμα, η θέρμανση, οι μεταφορές και η στέγαση. Και παρόλο που η κορύφωση μπορεί να είναι ορατή, οι επιπτώσεις μπορεί να γίνουν ακόμη χειρότερες ή όπως γράφει το Reuters «τα χειρότερα έρχονται».
Πώς φτάσαμε εδώ; Με δύο λέξεις: πανδημία και πόλεμος.
Μια μακρά και άνετη περίοδος περιορισμένου πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων έληξε απότομα μετά το χτύπημα του κορονοϊού, καθώς οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες κράτησαν τις εγκλωβισμένες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στη ζωή με τρισεκατομμύρια δολάρια στήριξης.
Αυτή η σανίδα σωτηρίας απέτρεψε τους εργαζόμενους από το να μπουν σε ουρές ανεργίας, τις επιχειρήσεις από το να χρεοκοπήσουν και τις τιμές των κατοικιών από το να καταρρεύσουν. Αλλά επίσης έβγαλε την προσφορά και τη ζήτηση από την ισορροπία όσο ποτέ άλλοτε.
- Advertisement -
Μέχρι το 2021, καθώς τα lockdown τελείωσαν και η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό μετά την ύφεση των τελευταίων 80 ετών, όλα αυτά τα χρήματα τόνωσης κατέκλυσαν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα.
Τα εργοστάσια που είχαν αδρανοποιηθεί δεν μπορούσαν να επιταχύνουν αρκετά γρήγορα για να καλύψουν τη ζήτηση, οι κανόνες ασφαλείας για τον κορονοϊό προκάλεσαν ελλείψεις εργατικού δυναμικού στο λιανικό εμπόριο, τις μεταφορές και την υγειονομική περίθαλψη και η έκρηξη της ανάκαμψης προκάλεσε έξαρση των τιμών της ενέργειας.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο και οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος του μεγάλου εξαγωγέα πετρελαίου και φυσικού αερίου έστειλαν τις τιμές των καυσίμων ακόμη πιο ψηλά.
Γιατί έχει σημασία
Γνωστός ως «φόρος στους φτωχούς», επειδή πλήττει περισσότερο τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, ο διψήφιος πληθωρισμός έχει επιδεινώσει τις ανισότητες παγκοσμίως. Ενώ οι πλουσιότεροι καταναλωτές μπορούν να βασιστούν στις αποταμιεύσεις που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια των πανδημικών lockdown, άλλοι αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα.
Με τον χειμώνα να μπαίνει σε όλο το βόρειο ημισφαίριο, αυτή η πίεση στο κόστος διαβίωσης θα ενταθεί καθώς οι λογαριασμοί ενέργειας και καυσίμων θα εκτοξευθούν.
Οι εργαζόμενοι έχουν προχωρήσει σε απεργιακές κινητοποιήσεις σε τομείς από την υγειονομική περίθαλψη έως τις αερομεταφορές για να απαιτήσουν οι μισθοί να συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αναγκάζονται να συμβιβαστούν με λιγότερα.
Οι ανησυχίες για το κόστος διαβίωσης κυριαρχούν στην πολιτική των πλούσιων χωρών – σε ορισμένες περιπτώσεις υποβαθμίζουν άλλες προτεραιότητες, όπως η δράση για την κλιματική αλλαγή.
Αν και οι πρόσφατες μειώσεις στις τιμές της βενζίνης έχουν μειώσει την πίεση, ο πληθωρισμός παραμένει ένα από τα κύρια θέματα που απασχολούν την κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Ο Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας και ο Όλαφ Σολτς της Γερμανίας προσαρμόζουν τους προϋπολογισμούς τους για να διοχετεύσουν δισεκατομμύρια ευρώ σε προγράμματα στήριξης.
Αλλά αν τα πράγματα είναι δύσκολα στις βιομηχανικές οικονομίες, η εκτόξευση των τιμών των τροφίμων επιδεινώνει τη φτώχεια και τον πόνο στις φτωχότερες χώρες, από την Αϊτή μέχρι το Σουδάν και από τον Λίβανο μέχρι τη Σρι Λάνκα.
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα εκτιμά ότι επιπλέον 70 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν οδηγηθεί πιο κοντά στην πείνα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, σε αυτό που χαρακτηρίζει «τσουνάμι πείνας».
Τι σημαίνει αυτό για το 2023;
Οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου έχουν ξεκινήσει απότομες αυξήσεις επιτοκίων για να παγώσουν τη ζήτηση και να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό. Μέχρι το τέλος του 2023, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένει ότι ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα έχει μειωθεί στο 4,7% – κάτι λιγότερο από το μισό του σημερινού επιπέδου.
Ο στόχος είναι μια «ήπια προσγείωση», κατά την οποία το πάγωμα θα γίνει χωρίς να καταρρεύσει η αγορά κατοικίας, να χρεοκοπήσουν επιχειρήσεις ή να αυξηθεί η ανεργία. Αλλά ένα τέτοιο καλύτερο σενάριο έχει αποδειχθεί άπιαστο σε προηγούμενες συναντήσεις με υψηλό πληθωρισμό.
Από τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ έως την Κριστίν Λαγκάρντ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όλο και περισσότερο ακούγεται ότι το φάρμακο για την αύξηση των επιτοκίων μπορεί να έχει πικρή γεύση. Συν τοις άλλοις, υπάρχουν και οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις μεγάλες αβεβαιότητες όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και Δύσης.
Οι τακτικές προοπτικές του ΔΝΤ τον Οκτώβριο ήταν από τις πιο δυσοίωνες εδώ και χρόνια, αναφέροντας: «Εν ολίγοις, τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα και για πολλούς ανθρώπους το 2023 θα φέρει ύφεση».
Νews ieidiseis και ειδήσεις για την Οικονομία Read More
