Παλαιοντολόγοι στην Κίνα έφεραν στο φως τα απολιθώματα δύο πετρομυζοντόμορφων (lampreys) ηλικίας 160 εκατομμυρίων ετών. Αυτά τα θαλάσσια πλάσματα τρέφονται με σάρκα και αίμα από τα βάθη της προϊστορίας. Μοιάζουν με χέλια, δεν έχουν σαγόνια, και στη θέση του στόματος έχουν δίσκους αναρρόφησης επενδεδυμένους με δόντια, τους οποίους πολλά σύγχρονα είδη χρησιμοποιούν για να προσκολλώνται σε θηράματα και να ρουφάνε αίμα από τους ζωντανούς ξενιστές τους.

Αφού εξέτασαν προσεκτικά τα απολιθώματα, τα οποία ανακαλύφθηκαν στο χερσαίο βιότοπο Yanliao στη Βόρεια Κίνα, οι επιστήμονες επανεκτίμησαν την εξελικτική ιστορία των ψαριών αυτών και συγκεκριμένα το στοματικό σύστημα, τον κύκλο ζωής και την ιστορική βιογεωγραφία τους.

Τα πιο παλιά απολιθώματα των ψαριών αυτών χρονολογούνται 360 εκατομμύρια χρόνια πριν, γεγονός που τους χάρισε το παρατσούκλι «ζωντανά απολιθώματα» λόγω της μακράς ιστορίας τους κατά την οποία συνέβησαν ελάχιστες εξελικτικές αλλαγές. Σήμερα, το μήκος τους μπορεί να φτάσει μέχρι και το ένα μέτρο, ενώ εκείνα του Παλαιοζωικού ήταν μόλις μερικά εκατοστά. Το μεγαλύτερο από τα δύο απολιθώματα, το Yanliaomyzon occisor, έχει μήκος λίγο μεγαλύτερο από 64 εκατοστά.

«Γεφυρώνοντας τα καταγεγραμμένα με τα νέα απολιθώματα μπορούμε να ανακατασκευάσουμε την εξελικτική διαδικασία και την προγονική κατάσταση της βιολογίας της διατροφής των σύγχρονων lampreys», έγραψε η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Feixiang Wu της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών.

- Advertisement -

Τα ψάρια αυτά είναι σημαντικά στη μελέτη της εξέλιξης των σπονδυλωτών, σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Χαρακτηρίζονται από την ιδιόμορφη διατροφική τους συμπεριφορά, καθώς ρουφάνε αίμα ή κόβουν τους ιστούς των ξενιστών ή των θηραμάτων τους στους οποίους προσκολλώνται μέσω του στοματικού τους συστήματος», εξήγησαν οι συγγραφείς.

Η εξελικτική ιστορία τους είναι ακόμα δύσκολο να καταγραφεί, ωστόσο, επειδή έχουν βρεθεί ελάχιστα απολιθώματα. Οι φυσιολογικές επιπτώσεις του μεγέθους τους, μαζί με άλλα απολιθώματα, υποδηλώνουν ότι τα νεοανακαλυφθέντα είχαν ήδη αναπτύξει έναν κύκλο ζωής τριών σταδίων, όπως τα σημερινά. Μέχρι την Ιουράσια περίοδο, λένε οι συγγραφείς, τα ψάρια αυτά τρέφονταν καλύτερα, ήταν μεγαλύτερα σε μέγεθος και κυνηγούσαν.

(Wu et al., Nature Communications, 2023)

Το Yanliaomyzon occisor, το μεγαλύτερο απολίθωμα του συγκεκριμένου ψαριού, συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων στα σύγχρονα είδη, έγραψαν οι ερευνητές. Το ενήλικο μέγεθός τους συνδέεται άμεσα με ορισμένα από τα πιο σημαντικά βιολογικά χαρακτηριστικά τους. Τα μεγαλύτερα είδη μπορούν να μεταναστεύουν σε πιο μακρινές αποστάσεις και να εξαπλώνονται σε ευρύτερες περιοχές, να γεννούν περισσότερα αυγά και να διαχειρίζονται καλύτερα το αλμυρό νερό.

Οι ερευνητές εντόπισαν σκελετικά υπολείμματα, συμπεριλαμβανομένων δοντιών, σαγονιών, ακόμη και κρανίων αγνώστων οστέινων ψαριών, στους εντερικούς σωλήνες και των δύο απολιθωμάτων. Το στοματικό σύστημα και οι συνήθειες των ψαριών αυτών άλλαξαν δραστικά, σύμφωνα με τους συγγραφείς, και αυτά τα απολιθώματα γεφυρώνουν ορισμένα εξελικτικά κενά, ενώ αλλάζουν τα όσα πιστεύονταν για την προέλευσή τους.

«Σε αντίθεση με τις προηγούμενες προσπάθειες, η μελέτη μας δείχνει το νότιο ημισφαίριο ως βιογεωγραφική πηγή των σύγχρονων lampreys», κατέληξαν οι ερευνητές.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο «Nature Communications».

ΠΗΓΗ: Science Alert, National Geographic